Chiều muộn ở một vùng quê nghèo, con đường đất ngoằn ngoèo dẫn vào căn nhà tranh xiêu vẹo. Tiếng ho khục khặc vang từng hồi, nặng nề. Bên trong, ông lão gầy guộc nằm co ro trên chiếc giường tre ọp ẹp, mắt nhắm nghiền, hơi thở yếu ớt. Ông sống một mình, không vợ con, cũng chẳng ai thân thích.
Ngày hôm đó, xã có đoàn y tế trẻ mới ra trường về khám bệnh miễn phí cho người dân. Trong số họ, có một cô y tá mới tốt nghiệp — tên Lan — đôi mắt sáng, gương mặt phúc hậu. Lan nhìn thấy ông lão ngồi lặng lẽ ở góc xa, ánh mắt mệt mỏi, nên quyết định xin phép bác sĩ trưởng để vào tận nhà thăm khám.
Trong căn nhà lụp xụp, Lan đo huyết áp, nghe tim phổi, hỏi han triệu chứng. Ông lão tên Tư, hơn bảy mươi tuổi, chia sẻ:
“Tôi già rồi, khám cũng chẳng làm được gì. Tiền thuốc men đâu…”
Lan nhói lòng. Cô ghi chép, động viên ông và xin bác sĩ kê đơn thuốc. Rồi cô không ngần ngại đề nghị:
“Cháu sẽ cố gắng hỗ trợ ông thuốc men.”
Ông Tư xúc động rưng rưng:
“Cả đời tôi chưa từng có ai quan tâm như vậy … Con cháu họ còn chẳng buồn nhìn đến, huống chi người dưng.”
Từ đó, mỗi khi rảnh rỗi, Lan đều ghé thăm ông. Cô dùng khoản lương ít ỏi để mua thuốc, gạo, dọn dẹp nhà cửa, lau chùi đồ đạc. Những người hàng xóm bảo:
“Cô y tá mới này thật tốt, chẳng phải người nhà mà chăm ông cụ như cha ruột.”
Thế nhưng Lan không muốn nhận lời khen, cô chỉ im lặng, vui vì có thể giúp được người cao tuổi bất hạnh.
Một chiều nọ, khi Lan đến thăm, ông Tư rút từ dưới gầm giường một chiếc hộp gỗ cũ kỹ. Ông nói:
“Cô là người duy nhất đối tốt với tôi. Tôi chẳng sống bao lâu nữa. Trong này có chút tiền tiết kiệm và giấy tờ — tôi muốn trao lại cho cô, coi như món chữ nghĩa nhỏ mà tôi giữ để lại.”
Lan sững sờ, lắc đầu từ chối:
“Ông giữ đi, con chỉ muốn ông sống khỏe thôi, không cần trả ơn.”
Vài tháng sau, bệnh của ông Tư trở nên nặng hơn, và ông trút hơi thở cuối cùng trong vòng tay Lan. Đám tang của ông, không có họ hàng, chỉ có người xóm giềng và cô y tá trẻ lo liệu. Khi họ mở chiếc hộp gỗ mà ông để lại, bên trong có số tiền tiết kiệm và một tờ giấy với nội dung:
“Người tôi tin tưởng nhất là cô Lan – y tá. Hãy dùng số tiền này để giúp đỡ những người nghèo bệnh tật như tôi.”
Câu chuyện nhanh chóng lan truyền khắp vùng. Người ta không chỉ nhớ đến ông lão nghèo suốt đời lam lũ, mà còn nhớ đến tấm lòng của cô y tá trẻ — người gieo niềm tin nơi những ngày cuối đời của một con người cô độc.
Lan cầm tờ giấy, nước mắt lăn dài. Cô thì thầm:
“Ông yên tâm, con sẽ làm đúng lời ông dặn.”
Từ đó, Lan cùng đồng nghiệp lập một quỹ nhỏ hỗ trợ bệnh nhân nghèo. Mỗi lần làm thiện nguyện, cô lại nhớ đến ông Tư — người đã dạy cô rằng nghề y không chỉ chữa bệnh, mà còn chữa lành tâm hồn.